Budowa niebieskiego korytarza ekologicznego wzdłuż doliny rzeki Regi i jej dopływów

     Projekt LIFE+Rega, którego zadaniem jest udostępnienie drogi migracji dla ryb dwuśrodowiskowych w dorzeczu Regi jest projektem służącym przyrodzie, a więc nam wszystkim. Jego efekty nie zależą jedynie od pracy wykonywanej przez Wody Polskie i realizacji naszej inwestycji. Wszyscy musimy się zaangażować w ochronę Regi i jej naturalnych mieszkańców - przede wszystkim ryb ale też innych organizmów. Kłusownictwo niestety pozostaje ciągle problemem, który szczególnej uwagi i szybkiego reagowania. Działanie stowarzyszeń, takich jak Towarzystwo Miłośników Rzeki Regi oraz Polski Związek Wędkarski, które dbają o przeciwdziałanie kłusownictwu, pozwala mieć nadzieję, że zjawisko to zostanie wyeliminowane. Zachęcamy do zapoznania się z ostatnimi działaniami, podjętymi przeciwko kłusownikom.

W dniu dzisiejszym miałem zaszczyt uczestniczyć w spotkaniu roboczym zorganizowanym przez nadleśniczego nadleśnictwa Gryfice Wojciecha Pietrzaka .

Tematem przewodnim było podsumowanie zwalczania szkodnictwa leśnego oraz sezonu przeciwpożarowego w 2021 roku .

Poniżej przedstawiam treść mojej wypowiedzi:

,,Nazywam się Artur Sobala , jestem wędkarzem , miłośnikiem przyrody , angażuje się w walkę z kłusownictwem . Jestem również  członkiem zarządu koła wędkarskiego PZW Amur Płoty  oraz byłym strażnikiem społecznej straży rybackiej powiatu gryfickiego  a także administratorem strony informacje wędkarskie .

 Problem kłusownictwa w dorzeczu rzeki Regi nadal istnieje i nie należy mówić , że taki proceder zanikł . Właśnie trwa okres ochronny troci wędrownej oraz łososia , jednak mimo ustawowej ochrony, kłusownicy eliminują stada tarłowe tych ryb migrujących na naturalny rozród .

 Wieloletnie wspólne obserwacje wskazują na tzw. gorące punkty, gdzie kłusownictwo odbywa się wręcz rytualnie. Z tego względu potrzebujemy skoordynowanych patroli wszystkich formacji Policji, Straży Granicznej, Straży leśnej ,Państwowej straży rybackiej ,społecznej straży rybackiej , oraz strażników z Towarzystwa Miłośników Rzeki Regi . 

 Na pewno przy użyciu najnowszej technologii np. drona, który został jakiś czas temu zakupiony przez Starostwo Powiatowe w Gryficach łatwiej byłoby namierzyć kłusowników. Jego głównym atutem jest wyposażenie w kamerę termowizyjną i obserwację terenu w nocy . Ze strony  Pana Starosty jest zielone światło, by taki dron był używany do tego celu  .

 – Jeżeli chodzi o walkę z kłusownictwem, nie daje mi to spokoju, że pomimo tylu lat działań nie jest łatwo wyeliminować kłusowników w naszym powiecie. W mojej ocenie najbardziej kluczowymi miejscami są:

         drena Mirosławicka – niewielki ciek na wysokości miejscowości Mirosławice,

         rzeka Młynówka w okolicach pałacu w Trzebiatowie,

         rzeka Mołstowa w szczególności Bielikowo, Mołstowo, Brojce,

         miejski odcinek Regi w Gryficach,

Ubolewam nad tym i zastanawiam się dlaczego ślady nad wodą wskazujące na kłusownictwo, zgłaszane licznie w okresie ochronnym na policyjnej mapie zagrożeń są weryfikowane jako niepotwierdzone. Dotyczy to właśnie Dreny Mirosławieckiej .

 W Dorzeczu rzeki Regi nastąpiły duże zmiany pod kątem jego dostępności dla troci wędrownej i łososia. Wody Polskie zakończyły projekt „Budowy niebieskiego korytarza ekologicznego rzeki Regi” który w ramach zrealizowanych działań technicznych budowy przepławek dał rybom możliwość migracji do źródeł Regi. (do tej pory był to odcinek ok. 45 km rzeki od ujścia do elektrowni wodnej Rejowice.) Na razie obserwacje dwóch ostatnich ciągów tarłowych troci dały pozytywne wieści z rzeki Rekowej, gdzie zinwentaryzowano rok po roku kilka gniazd tarłowych troci. Licząc od roku wybudowania elektrowni Rejowice tj. od 1925 r. Piętrzenie stopnia wodnego elektrowni rejowice. w 2019 r. pierwszy raz po 94 latach! Daje to nadzieje na przyszłość jednak, żeby trocie wędrowne i łososie docierały pod Świdwin i wyżej należy im pomóc chroniąc newralgiczne punkty, a zwłaszcza z najwyższym priorytetem traktować te pierwsze bariery migracyjne, znajdujące się w m. Trzebiatów. Wrogiem tych ryb jest ich duża koncentracja w miarę krótkim okresie czasu, ich grupowanie się poniżej barier migracyjnych. Stado tarłowe migrujące w górę dorzecza, po drodze „rozcieńczy się” wybierając obszary tarłowe w głównym korycie rzeki lub dopływach. Im większa dostępność dorzecza tym kłusownikom trudniej namierzyć ryby w ilościach ich interesujących. Dajmy im szanse minąć Trzebiatów ”.

 Link do oryginalnego tekstu:

https://informacjewedkarskie.pl/klusownictwo-w-dorzeczu-rzeki-regi/

     Wiele ostatnio mówiliśmy o problemie zaśmiecania i zanieczyszczania rzek, w tym naszej lokalnej Regi. Wody Polskie, w skali całego kraju, organizują lub biorą udział w licznych akcjach mających na celu poprawę czystości rzek i jezior. Tym razem włączyliśmy się w  inicjatywę Towarzystwa Miłośników Rzeki Regi (TMRR). Współpraca instytucji publicznych z organizacjami pozarządowymi jest w tym zakresie bardzo cenna, dlatego staramy się ją utrzymywać i w miarę możliwości włączać się w inicjatywy lokalnych społeczności.  

     Podobnie jak w poprzednich latach także i w tym sezonie letnim, Towarzystwo zorganizowało akcję „Kajakiem po czystej Redze”. Uczestnicy, w ramach spływu kajakowego, zbierali śmieci z brzegów
i koryta Regi. W niedzielę 11 lipca br. był to odcinek Gryfice – Borzęcin, natomiast w ostatnią niedzielę, 18 lipca, uczestnicy przepłynęli z Borzęcina do Kłodkowa.

     Jak widać na zdjęciach, cykliczne sprzątanie jest potrzebne, ponieważ zawsze znajdowane
są pokaźne ilości śmieci. Można zaryzykować stwierdzenie, że największym sukcesem organizatorów byłaby sytuacja, gdyby w czasie spływu worki na odpady okazały się zbędne, czego sobie i im gorąco życzymy w kolejnej edycji.

    Wody Polskie włączyły się w tę cenną i pożyteczną dla niebieskiego korytarza inicjatywę, organizując po spływie odbiór  zebranych śmieci. Dziękujemy wszystkim, którzy włączyli się w sprzątanie Regi.

     Zdjęcia w artykule pochodzą z profilu Facebook TMRR i zostały wykorzystane za zgodą Towarzystwa.

      Projekt realizowany przez PGW Wody Polskie przy współpracy z RDOŚ w Szczecinie pn. „Budowa niebieskiego korytarza ekologicznego wzdłuż doliny rzeki Regi i jej dopływów” w ramach programu LIFE+,  zakłada miedzy innymi zniwelowanie barier technicznych powstałych przez budowle hydrotechniczne dla migracji ryb oraz odbudowy bioróżnorodności w dorzeczu Regi.

       Pierwsze wzmianki dotyczące ułatwień w migracji ryb pojawiają się już w XIII wieku, natomiast pierwsze konstrukcje ułatwiające przeprawę czyli przepławki, powstają w połowie XIX.

      Przepławki są to specjalne konstrukcje usytuowane na rzece, umożliwiające rybom pokonanie barier migracyjnych (najczęściej sztucznych typu stopnie wodne, jazy, i inne) w celu swobodnego przemieszczania się wzdłuż całej jej długości, w poszukiwaniu kryjówek oraz zakładaniu miejsc tarłowych.

     Przepławki powinny posiadać konstrukcje jak najbardziej zbliżone do naturalnej, zbudowane z naturalnych materiałów (głazy, kamienie). Niekiedy z racji ograniczeń terenowych, takich jak duże różnice poziomu rzeki, stosowane są konstrukcje betonowe. Mogą posiadać charakter bystrza rzecznego lub strumienia o większej charakterystyce spadku.  Konstrukcje te stają się potencjalnie nowym siedliskiem organizmów wodnych co wpływa na renaturyzację rzek oraz łagodniej łączą się z krajobrazem.

     Na Redze wraz z jej dopływami zlokalizowanych jest około 30 przepławek z czego 23 wykonano w ramach programu LIFE+. Poniżej prezentujemy trzy przykładowe. Zachęcamy do zapoznania się z innymi artykułami dotyczącymi przepławek i działań prośrodowiskowych na rzekach, które można znaleźć w Internecie.

Przepławka Rejowice – Rega. Foto-własne PGW WP ZZ Gryfice

Przepławka Mieszewo – Ukleja. Foto-własne PGW WP ZZ Gryfice

Przepławka Tarnowo - Stara Rega. Foto-własne PGW WP ZZ Gryfice

ŹRÓDŁA.:

„Przepławki dla ryb: Projektowanie, wymiary i monitoring”. WWF wydawnictwa organizacji Food and Agriculture Organization of the United Nations  2016

Wikipedia

     Wody Polskie od lat realizują w wielu częściach kraju rozmaite projekty i zadania, mające na celu ochronę środowiska wodnego, przywracanie rzekom i jeziorom dobrego stanu, renaturyzację
i poprawę warunków środowiskowych. Zadania te, wpisujące się w wieloletnie programy krajowe jak i unijne, finansowane są ze środków wspólnotowych ale także z pieniędzy krajowych – pieniędzy każdego z nas. To od efektów tych działań w dużej mierze zależy, czy uda się nam ochronić cenne obszary i zagrożone gatunki oraz nie dopuścić do postępującej degradacji środowiska.

    Problem zanieczyszczania rzek jest niestety sprawą, która dotyczy każdego z nas. Ostatnie kontrole przeprowadzone przez pracowników Nadzoru Wodnego w Gryficach wykazały, że przynajmniej część z nas traktuje brzegi rzek jak darmowe wysypisko. Nie chodzi tutaj niestety o pojedynczą puszkę czy papierek – skala zaśmiecania jest niekiedy zatrważająca. Butelki PET, szkło, opony, fotele, całe worki odpadów domowych…to tylko niektóre śmieci, jakie znajdujemy w rzekach. Jest to szczególnie niepokojące w ujęciu celów realizacji Programu LIFE+ Rega, zakładającego między innymi stworzenie dogodnych warunków migracji i rozrodu ryb dwuśrodowiskowych w Redze i jej dopływach. Nie trzeba być doświadczonym specjalistą, żeby wiedzieć, że w tak zaśmieconej rzece żadna ryba nie będzie w stanie żyć.

    Ostanie przykłady znad Regi, Kanału Starkowo, rzeki Sowno i innych pokazują, że czeka nas jeszcze jako społeczeństwo ogrom pracy, zanim nauczymy się dbać o swoje wspólne dobro a nie będziemy go traktować jak coś, co można bezkarnie zniszczyć i zasypać odpadami. Brak wyobraźni i zła wola niektórych ludzi powoduje ogromy problem, który ciężko jest rozwiązać. Pracownicy Wód Polskich w miarę swoich możliwości podejmują działania aby oczyszczać miejsca o których wiemy, że są zaśmiecone ale nie jesteśmy w stanie być wszędzie. Jedynym rozwiązaniem wydaje się jak najszerzej prowadzona akcja edukacyjna i działania prewencyjne. Nie wyklucza to oczywiście odpowiedzialności karnej – w przypadku gdy można choćby spróbować zidentyfikować sprawcę, powiadamiana jest Policja i prowadzone są odpowiednie działania. Ale czy naprawdę powinno to tak wyglądać?

Rzeka Rega przed posprzątaniem:

Rzeka Rega po posprzątaniu wszystkich śmieci: